گزارش - دوره آموزشی حل و فصل اختلافات در صنعت نفت و گاز

عنوان برنامه: دوره آموزشی حل و فصل اختلافات در صنعت نفت و گاز (با نگاهی به رویکرد تفسل)

برگزار کنندگان: موسسه پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی انرژی دانشگاه تهران و موسسه تفسل

زمان: پنجشنبه مورخ ۰۴ خرداد ۱۳۹۶ 

مکان: تهران، هتل پارسیان

استاد: دکتر نصرالله ابراهیمی (عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و مشاور وزارت نفت و مذاکره کننده قراردادهای نفتی)

مطابق با اطلاعیه قبلی، دوره آموزشی حل و فصل اختلافات در صنعت نفت و گاز (با نگاهی به رویکرد تفسل) در روز پنجشنبه مورخ ۰۴ خرداد ۱۳۹۶ از سوی موسسه پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی انرژی دانشگاه تهران و موسسه تفسل، در هتل پارسیان تهران برگزار گردید. مدرس دوره، دکتر نصرالله ابراهیمی (عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و مشاور وزارت نفت و مذاکره کننده قراردادهای نفتی) و مخاطبین دوره را وکلای دادگستری و فارغ التحصیلان رشته حقوق در گرایش های مربوط تشکیل می دادند.

مطالبی که در این دوره مطرح شد عمدتا در خصوص علل وقوع اختلاف در قراردادهای نفتی و روش های حل آن بود که سرفصل های آن به شرح ذیل بود:

- صنعت نفت و گاز از مهم ترین صنایع کشور بوده و انعقاد قراردادها در این زمینه نیازمند تخصص و آموزش می باشد. این نوع قراردادها بر اساس مدل تفسل قابلیت نقد و بررسی دارند.

- عدم قطعیت، عدم وجود قوانین نوشته، و بلند مدت بودن پروژه های نفتی از مهم ترین مسائل موجود در صنعت نفت و گاز هستند. در این زمینه، مدیریت اختلافات با متخصصان می تواند از بروز اختلافات پیشگیری نماید.

- به علت نبود قوانین نوشته در این زمینه، قواعد متعارفی وضع شده است با عنوانlex Petrolia . این قواعد میان طرفین جاری خواهد بود مگر بر خلاف آن تراضی نمایند.

- منشا اختلافات متفاوتند از جمله: تاخیر در اجرای قرارداد در هر مرحله از قرارداد، مهارت یک طرف و عدم داشتن مهارت در طرف دیگر، اشتباه در مفاد قرارداد، تدلیس در مفاد قرارداد، تفاوت فرهنگی و محیطی طرفین قرارداد که موجب فهم متفاوت از مفاد و در نهایت بروز اختلاف می شود.

- پس از وقوع اختلاف راه حل های چهارگانه برای حل و فصل آن وجود دارد: روش قضایی (دادگاه)، داوری، حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات و ADR (Alternative Dispute Resolution).

- با توجه به منافع مشترکی که در ادامه کار در قرارداد های نفتی وجود دارد، اختلافات حاصله بین طرفین اصولا از طریق مذاکرات دوستانه حل و فصل می شوند و این روشی است که روز به روز تاکید بیشتری بر روی آن می شود. در واقع قراردادهای نفتی به ندرت به دادگاه ارجاع می شوند و علت آن تخصصی بودن این موضوع است که مهارت و دانش خاص شخص ناظر و قضاوت کننده را می طلبد.

- در عین حال دلایل  دیگری  برای عدم طرح اختلاف در دادگاه وجود دارد: عدم امکان ترمیم قرارداد و ادامه همکاری طرفین، ایجاد احساسات منفی در طرفین در محیط دادگاه، از بین بردن بازار موجود و ... .

- اما نقاطی مثبت هم برای رسیدگی در دادگاه وجود دارد از جمله اینکه شخص امتناع کننده تنها در روش رسیدگی قضایی در دادگاه ملزم به پاسخگویی و مذاکره می باشد؛ همچنین اگر روش مسالمت آمیز به بن بست برسد، رسیگی در دادگاه می تواند پله آخر حل اختلاف باشد.

- روش داوری، روشی جا افتاده و معمول در حل اختلافات با توجه به محاسن آن است. ماهیت مستقل داوری، حفظ محرمانه بودن دعاوی، حل مشکلات قراردادهای پیچیده به صورت تکنیکی و حرفه ای، در این روش ممکن است.

- در نهایت، آموزش نیروهای متخصص در زمینه مذاکره و حل و فصل اختلافات بین المللی باید در الویت قرار گرفته و با برنامه ریزی در مدتی نه چندان دور اشخاص و گروه های متخصص در این زمینه را پرورش داد.

در پایان دوره، به شرکت کنندگان گواهی مشترک موسسه پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی انرژی دانشگاه تهران و موسسه تفسل اعطا گردید.