گزارش

سخنرانان:

دکتر سید علی آزمایش (استاد دانشگاه تهران)

دکتر هوشنگ شامبیاتی (مدیر گروه حقوق جزا و جرمشناسی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

دکتر صادق سلیمی (دانشیار و مدیر گروه حقوق بین الملل دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

دکتر محسن مردعلی (دبیر مرجع ملی کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد در وزارت دادگستری)

نشست تخصصی گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی با عنوان «اتحاد برای مبارزه با فساد» به مناسبت ۰۹ دسامبر، روز جهانی مبارزه با فساد، راس ساعت ۱۵:۰۰ مورخ ۱۷ آذر ۱۳۹۵ در سالن اجتماعات دانشکده با حضور بیش از ۲۰۰ تن از استادان دانشگاه ها و دانشجویان دوره دکتری و کارشناسی ارشد و با قرائت آیاتی از قران مجید و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران آغاز گردید.

دکتر هوشنک شامبیاتی، ضمن خیر مقدم به استادان، دانشجویان و مهمانان حاضر در جلسه، با ذکر تاریخچه‌ای از جرم «افساد فی الارض» بیان داشت: «تا قبل از قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ تعریفی از مفسد فی الارض بیان نشده بود ولی در برخی قوانین از جمله قانون مبارزه با مواد مخدر و چند قانون دیگر به جرم مفسد فی الارض اشاره شده بود. نهایتاً در ماده ۲۷۶ قانون مجازات سال ۱۳۹۲، جرم افساد فی الارض تعریف شد و کلیه مصادیق آن بیان شد و بر اختلافات بر سر این موضوع پایان داد.»

پس از ایشان، دکتر سید علی آزمایش اظهار نمود: «جرم انگاری مسائل در جامعه باید زمانی باشد که عملی ذهن مردم را مشوش کند. در مورد جرم فساد باید دید که این جرم ذهن مردم را مشوش می‌کند یا خیر». ایشان با اعلام اینکه «با جرم انگاری فساد مخالف نیست»، فرمودند: «لازمه مبارزه با فساد، اهتمام دولت‌ها و وجود شفافیت در اعمال آنهاست. فساد در کشور باعث رشد فقر و آوارگی ملت‌ها می‌شود و به همین دلیل باعث بر هم ریختن نظم جامعه بین المللی می‌شود و از همین رو، سازمان ملل متحد به این موضوع حساس است و راجع به آن موضع‌گیری می‌کند.» وی با اشاره به میزان اهمیت و گستردگی فساد در آینده جهان گفت: «در آینده فساد به حدی گسترده می‌شود که به عنوان یک جنایت بین المللی از آن یاد خواهد شد. برای مبارزه با فساد داخلی، عوامل زیادی درگیر هستند که مهم ترین و اساسی‌ترین آنها اراده حکومت‌هاست والا مقالات، سخنرانی‌ها و مراسم بدون وجود اراده دولت‌ها هیچ تاثیری ندارد. دولت‌ها به تنهایی نمی‌توانند با فساد مقابله کنند و رسانه های جمعی و نهادهای مردمی باید او را در این زمینه کمک کنند. بدون کمک آنان مبارزه با فساد ممکن نیست.» ایشان افزودند: «وقتی دولت‌ها خود شفاف سازی نمی‌کنند، چطور از مردم توقع دارند که در اعمال خود شفاف باشند؟ تنها راه مبارزه با فساد این است که خود مردم تن به فساد ندهند.»

دکتر صادق سلیمی نیز در ادامه این جلسه با بیان اینکه ایران در سال ۱۳۸۷ به کنوانسیون پیوسته است، بیان داشتند: «قوانین مربوط به مبارزه با فساد و ارتقای سلامت اداری در همان موقع به تصویب رسید، اما رئیس جمهور وقت از امضای آن خودداری کرد.» ایشان در ادامه به تشریح کنوانسیون بین المللی مبارزه با فساد پرداخت و در مورد کمپین های جهانی مبارزه با فساد از سال ۲۰۰۴ تاکنون توضیحات مبسوطی را ارائه دادند و کارهای صورت گرفته در عرصه بین المللی را از جمله این اقدامات ذکر کردند.

در ادامه دکتر محسن مردعلی به تبیین این کنوانسیون و اقدامات انجام شده در سطح جهانی و در داخل کشور پرداخت و اظهار نمود: «طبق گزارش سازمان‌های جهانی، در ایران شهرداری و اداره راهنمایی و رانندگی جزو مراکزی هستند که از نظر فساد وضعیت مناسبی ندارند.» این مقام با بیان اینکه با الحاق کنوانسیون مبارزه با فساد می‌توانیم اموال به تاراج رفته کشور را برگردانیم،‌ بیان کرد: «متاسفانه تاکنون فقط ۱۰ میلیون دلار از اموال را به کشور برگردانیم.» ایشان افزودند: «از هر گونه مشارکت و مسئولیت‌پذیری شهروندان و نهادهای مدنی و همچنین بخش خصوصی در مبارزه با فساد استقبال می‌کنیم و تلاش می‌کنیم با پایبندی به قوانین داخلی و بین المللی مبارزه با فساد، تصویر مطلوبی از جمهوری اسلامی در مبارزه با فساد ارائه کنیم و در این مسیر سخت و پرتلاطم دست یاری به سوی همه نخبگان و متخصصان دراز می‌کنیم. بر این باوریم که مبارزه با فساد نباید تنها از طریق مجرای دولتی و رسمی باشد؛ تلاش در جهت مقابله با فساد زمانی موثر خواهد بود که همه‌ رسانه‌ها، نهادهای مدنی و سازمان‌های خصوصی مشارکتی موثر و کارآمد در این خصوص داشته و دستگاه‌های دولتی را در مبارزه با فساد یاری دهند. معتقدیم مبارزه با فساد دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. لذا تلاش می شود با تدوین برنامه‌‌های فرهنگی مبارزه با فساد، درجه‌ حساسیت دانش‌آموزان، دانشجویان، نوجوانان و جوانان را نسبت به فساد افزایش دهیم، زیرا نهادینه سازی رفتار ضدفساد، سایر فعالیت های حاکمیت را کارآمد خواهد ساخت. مبارزه با فساد نیازمند استراتژی‌های درازمدت و هماهنگ با اسناد فرادستی هست؛ لذا تلاش می‌شود در برنامه های توسعه امر مهم و حیاتی مبارزه با فساد مورد توجه و اهمیت ویژه‌ای قرار گیرد.»

سپس شرکت کنندگان به طرح سوالات خود پرداختند و سخنرانان پاسخ های خود را بیان کردند و سرانجام نشست در ساعت ۱۸:۲۰ به پایان رسید.

شایان ذکر است این نشست تخصصی به همت خانم ناهید ناصری، دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی و با هماهنگی و موافقت ریاست دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی صورت پذیرفت و کلیه هزینه های برگزاری آن توسط موسسه بین المللی آیفور پرداخت شد.