گزارش مراسم بزرگداشت استاد منوچهر موتمنی طباطبایی

گزارش مراسم بزرگداشت استاد منوچهر موتمنی طباطبایی

سه شنبه، بیستم تیرماه 1391، یکی از روزهای بیادماندنی برای جامعۀ حقوقی کشور بود؛ روزی که اساتید، دانشجویان و پژوهشگران گرایش های مختلف رشتۀ حقوق مشتاقانه برای بزرگداشت و تشکر از زحمات یکی از بزرگترین اساتید حقوقی کشور و با دعوت خانۀ حقوق خانۀ اندیشمندان علوم انسانی گرد هم آمده بودند.

اگرچه این مراسم به منظور بزرگداشت دکتر موتمنی طباطبائی که از اساتید به نام و صاحب سبک حقوق عمومی هستند، برگزار گردید، ولیکن حضور اساتید و دانشجویان سایر رشته های حقوق نشان دهندۀ جایگاه والای ایشان در میان جامعۀ حقوقی کشور بود؛ اساتید بزرگی چون دکتر عراقی، دکتر درودیان، دکتر ممتاز، دکتر هاشمی، دکتر ضیائی بیگدلی، دکتر جهرمی، دکتر فلسفی، دکتر امین تنها تعدادی از اساتید بزرگ حاضر در این مراسم بزرگداشت بودند. ضمن اینکه از شاخص ترین چهره های کانون وکلای دادگستری نیز می توان به حضور ریاست سابق این نهاد، آقای جندقی پور اشاره کرد.

در ابتدای این مراسم و بعد از نواخته شدن سرود جمهوری اسلامی ایران و تلاوت آیاتی از قرآن کریم، با دعوت مجری برنامه، دکتر حسین میرمحمد صادقی از اعضای هیأت مدیرۀ خانۀ اندیشمندان علوم انسانی به عنوان اولین سخنران بر روی صحنه رفتند.

ایشان سخنان خود را به دو قسمت تقسیم کردند؛ در ابتدا به معرفی و تشریح وظایف خانۀ اندیشمندان علوم انسانی پرداختند و این نهاد غیر دولتی را «محفلی برای جمع شدن اندیشمندان علوم انسانی در رشته های مختلف به منظور انتقال تجربیات، علوم و دانش به شیفتگان آن» بیان نمودند. سپس به انتقاد از برگزاری مراسم بزرگداشت بعد از وفات اساتید بزرگ در رشته های گوناگون پرداختند که از آن به عنوان «حجاب معاصرت» یاد کردند و در پایان سخنرانی خود، مراسم بزرگداشت استاد دکتر موتمنی طباطبایی را سرآغاز تغییر این رویۀ غلط دانستند.

سخنران بعدی دکتر حسنعلی درودیان از شاگردان و همکاران استاد موتمنی در دانشگاه تهران و ریاست سابق دانشکدۀ حقوق این دانشگاه بودند که به ذکر چند خاطره از استاد پرداختند. نکتۀ جالب در بیان ایشان استفاده از سبک ادبیاتی بود که امروزه کمتر شاهد آن هستیم؛ خاطرات ایشان که به نحوی شیوا و بلیغ روایت می شدند بسیار دلنشین بود، ضمن اینکه طرز مورد خطاب دادن استاد موتمنی در بیانات این بزرگوار نشان از ارادت قلبی این شاگرد سابق بود: «حضرت استادی».

دکتر ادبی، ریاست انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران سخنران بعدی بودند که با اشاره به کتاب های استاد و جایگاه آنها در حقوق اداری ایران به مرتبۀ بالای دکتر موتمنی اشاره کردند.

دکتر عراقی نیز ضمن تشکر از خانۀ علوم انسانی در مورد بی مهری و کم لطفی به علوم انسانی به ایراد سخن پرداختند. ایشان تحت تأثیر بودن مفرط علوم انسانی از اندیشه های غربی را غلط خواندند ضمن اینکه یادآور شدند قطع ارتباط کامل با تفکرات غرب به نفع علوم انسانی نخواهد بود.

طبق فرمایشات دکتر عراقی، ایشان برای اولین بار در سال 1350 افتخار شاگردی در محضر درس استاد را کسب کردند. تواضع و فروتنی در برخورد با دانشجویان و همچنین استحکام و قدرت استدلال به همراه روانی و سهولت نثر در کتاب های استاد، دو ویژگی منحصر به فرد استاد موتمنی از نگاه دکتر عراقی بودند.

ایشان جملات خود را خطاب به استاد موتمنی طباطبائی اینگونه به پایان رساندند: «در حال حاضر خوشحال باشید که حقوق عمومی به یمن حضور جنابعالی و گذشتگان بسیار شکوفا شده و ما در حال حاضر نسلی از حقوقدانان جوان را داریم که حضورشان مایۀ افتخار است»؛

دکتر سید قاری سید فاطمی از شاگردان متأخر استاد موتمنی نیز با بیان اینکه «نگاه زیبایی که نسبت به حقوق بشر به دست آوردم و سبب دگرگونی زندگی بنده شد، از یکی از پاورقی های کتاب آزادی های عمومی و حقوق بشر استاد بود»، از ایشان سپاسگزاری کردند.

دکتر سید محمد هاشمی از اساتید بزرگ حقوق عمومی، قدرشناسی از استاد را به دو وجه علمی و اخلاقی ایشان اختصاص دادند. دکتر هاشمی ضمن اشاره به اینکه استاد 60 سال در مقام جستجو، تحقیق و ترویج عالمانۀ حقوق عمومی بوده اند، در خصوص نقش آفرینی استاد در سه جلوۀ حقوق اساسی، دموکراسی و حقوق بشر نکاتی را بیان کردند.

ایشان همچنین اوصاف اخلاقی استاد را به قسمت های مختلف تقسیم کردند و برای صحت مطالب خود مصادیقی را ذکر نمودند؛ مظهر عشق، مظهر عرفان، مظهر تواضع، رأفت و گفتمان، مجادله و مبادلۀ افکار، شجاعت – صراحت – صداقت، حق محور بودن، و عدالت گزین و سیاست گریز بودن از خصوصیات اخلاقی استاد موتمنی طباطبایی از نگاه دکتر هاشمی بود که ایشان به تشریح آن ها پرداختند.

دکتر جلالی دبیر خانۀ حقوق خانۀ اندیشمندان علوم انسانی نیز به تشریح وظایف خانۀ حقوق پرداختند و مهمترین وظایف آن را «معرفی و نقد کتاب با حضور نویسندگان کتاب، نقد و بررسی قوانین، جلب همکاری شخصیت های دارای تجربه های مختلف در عرصه های اجرایی، عملی و نظری» بیان کردند؛

تقدیم هدایا نیز با حضور دکتر جهرمی، دکتر ممتاز، دکتر شاملو و دکتر جلالی و به همراه تشویق ممتد و ایستادۀ حاضرین آغاز گردید.

به پاس تشکر و قدردانی از زحمات استاد دکتر موتمنی طباطبایی، لوح تقدیری از طرف خانۀ اندیشمندان علوم انسانی که به امضای دکتر محمد باقر قالیباف شهردار تهران، دکتر گودرز افتخار جهرمی ریاست سابق دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی و رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز و دکتر جمشید ممتاز استاد دانشکدۀ روابط بین الملل و رئیس انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد رسیده بود، تقدیم گردید.

در ادامه نیز لوح های یادبود دیگری به پاس زحمات استاد از طرف دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو در دانشگاه شهید بهشتی، انتشارات مجد و بنیاد حقوقی میزان تقدیم گردید.

در پایان نیز دستۀ گلی توسط همسر و دختر استاد به ایشان تقدیم گردید که اوج تشویق حاضرین را به همراه داشت.

در پایان مراسم نیز استاد دکتر موتمنی طباطبایی به ایراد سخن پرداختند. ایشان ضمن تشکر از نهادها و سازمان های برگزار کنندۀ همایش به دو تحول بزرگ اشاره کردند؛ تحول در زمینۀ بسط و گسترش دانش حقوق که با گسترش دانشگاه ها همراه شده است و تحول در زمینۀ عدالت خواهی و دادخواهی از جمله ایجاد دادخواست های الکترونیکی.

نکتۀ جالب در سخنرانی ایشان شوخی هایی بود که با افراد حاضر در جلسه (از جمله دکتر میر محمد صادقی) و نهادهای دانشگاهی (از جمله دانشگاه آزاد اسلامی) می کردند و موجب خندۀ حاضرین شدند.

برای ایشان آرزوی سلامتی و طول عمر با عزت را از خداوند متعال خواستاریم.

نکاتی جالب از گوشه و کنار مراسم بزرگداشت

* استاد موتمنی طباطبایی با 88 سال سن از قدیمی ترین اساتید رشتۀ حقوق می باشند؛

* برگزار کنندگان و حامیان همایش عبارت بودند از: دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، کانون وکلای دادگستری، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت)، کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو، موسسۀ مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، انتشارات مجد و بنیاد حقوقی میزان و موسسۀ همشهری؛

* در مقابل درب اصلی سالن کنفرانس خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، تعدادی غرفه در نظر گرفته شده بود که به ارایۀ کتب حقوقی می پرداختند و مربوط به برگزار کنندگان مراسم بزرگداشت بود؛

* اجرای قوی مجری برنامه یکی از نقاط قوت این مراسم بود که به زیبایی مجلس بزرگداشت را اداره می کرد و پس از دعوت از هریک از اساتید، اشعار مختلفی را که مضمون اصلی هر یک از آنها آرزوی سلامتی و طول عمر برای استاد مدعو بود را تقدیم ایشان می کرد؛

* نواختن قطعات پیانو توسط آقای نادری در زمان های مشخص، زیبایی و آرامش خاصی به مراسم بخشیده بود؛

* دکتر عراقی گردن خود را عمل کرده بودند و دو ماه از منزل خارج نشده و تنها به استراحت می پرداختند ولی به علت ارادت قلبی به استاد موتمنی در این جلسۀ بزرگداشت شرکت کردند و به ایراد سخن پرداختند؛

* سخنرانی دکتر هاشمی همراه با اتفاقاتی بود که چندین بار منجر به تشویق ایشان شد؛

* دکتر جلالی، دبیر خانۀ حقوق خانۀ اندیشمندان علوم انسانی در پاسخ به گلایۀ دکتر درودیان از عدم نام بردن دانشگاه تهران به عنوان یکی از برگزار کنندگان این همایش اینطور پاسخ دادند که طی نامه نگاری ها و تماس های مکرر و دعوت از مسئولین مربوطه، هیچ جوابی از دانشگاه تهران دریافت نکردیم که برای خود ما نیز تعجب آور بود؛

* انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران مراسم بزرگداشت جداگانه ای را برای استاد موتمنی طباطبایی در نظر گرفته است؛

* تا پایان مراسم تقریباً تمام صندلی های سالن پر شده بود.