دیباچه مولف(چاپ اول)

 

حقوق اقلیت ها یکی از موضوعات بسیار مهم در جامعه حاضر بین المللی است که به علت بی توجهی گروهی از دولت ها به این مقوله، مشکلات زیادی در دو دهه اخیر، در مسیر تحقق صلح و امنیت بین المللی به وجود آمده است.

 

به نظر می رسد یکی از دلایل غفلت دولت ها از این موضوع، مهجور ماندن مطالعات مربوط به این مبحث حقوقی در محافل علمی است. در مقایسه با حجم قابل توجهی از مطالعات حقوق بشری که در موسسات علمی و دانشگاه ها صورت گرفته و می گیرد، توجه به ابعاد مختلف نظام حقوق اقلیت ها بسیار کم بوده و هست مثلاً در کشورمان (ایران)، این موضوع تنها به عنوان یک واحد درس اختیاری در دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق بشر ارائه می گردد. بدیهی است اختصاص یک واحد به این موضوع بسیار مهم آنهم به صورت درسی اختیاری، نمی تواند به ایضاح جنبه ها و ابعاد مختلف حقوق اقلیت ها بیانجامد. حوزه ای که امروزه به عنوان یک نظام جامع در هزاره سوم قابل بررسی و طرح می باشد. تردیدی نیست که حقوق اقلیت ها یکی از نهادهای زیر مجموعه نظام بزرگ حقوق بشر است اما تفاوت های قابل توجهی نیز میان این دو نظام وجود دارد که در این کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است به نحوی که در گزارش هزاره دبیرکل سازمان ملل متحد نیز از حقوق اقلیت ها با عنوانی مجزا از حقوق بشر نام برده شده است.

 

نیازی به توضیح نیست که بررسی رویه قضایی بین المللی در رابطه با موضوعی جدید که تاکنون مطالعات کمی در مورد آن انجام شده، کار شاق و مشکلی است. این کتاب افتخار دارد که فتحِ بابی در بررسی موضوع حقوق اقلیت ها در ادبیات فارسی حقوق بین الملل باشد. تلاش نگارنده بر آن بوده است تا حد امکان و توان از کلیه منابع موجود در کتابخانه ها، موسسات و پایگاه های اینترنتی مراجع قضایی و شبه قضایی بین المللی برای غنای بیشتر مطالب این رساله استفاده نماید. نویسنده امیدوار است که تدوین کتاب حاضر به مثابه عامل محرکی برای انجام مطالعات گسترده تر در حوزه حقوق اقلیت ها باشد. این نوشته اگر بتواند سرآغازی برای تدوین کتب، مقالات، پایان نامه و رساله هایی در آینده باشد به هدف خود نائل شده است.

 

 

دیباچه چاپ دوم

 

وجود گروه های اقلیت‌ در دولت - ملت ها، آثار مهمی برجوامع ملی مربوطه و جامعه بین المللی به صورت کلی داشته است. طرح مطالبات، تقاضا و خواست های اقلیت ها از یک سو و هراس و تشویش دولت ها در خصوص نحوه پاسخ به آن مطالبات از سوی دیگر، همواره یکی از موجبات تنش، کشمکش و حتی درگیری و مخاصمه در جوامع داخلی بوده است. پدیده ای که در دو دهه اخیر رو به فزونی رفته است. به علاوه، تسری پیامدهای این تنش ها و درگیری ها به سایر کشورها باعث شده است که جامعه بین المللی نیز مصون از آثار ناخوشایند آن نباشد. امروزه کمتر حوزه ای از مسائل و مباحث حقوق بین الملل، مصون از حضور و نقش اقلیت ها است. در حوزه مسائل حقوق بین الملل کیفری، بسیاری از قربانیانِ جنایات مهم بین المللی از جمله جنایات علیه بشریت و جنایت ژنوسید و حتی جنایات جنگی از اعضای گروه های اقلیت هستند. حقوق بین الملل بشردوستانه بویژه حقوق مخاصمات مسلحانه داخلی بیش از هر چیز دیگر بواسطه حضور اقلیت ها و نقش آنان در درگیری ها، پر رنگ تر از گذشته شده و اهمیت بیشتری یافته است. همچنین در حوزه حقوق توسل به زور، در مسائلی از جمله مداخله بشردوستانه، مداخله در کشور ثالث به تقاضای گروه های شورشی و یا دولت مرکزی، متعاقب نقش گروه های اقلیت، دامنه و گستره بیشتری یافته است.

 

نظام حقوق بشر در پرتو احترام به حقوق اقلیت ها، از روزنه ای دیگر، تفسیر و اجرا می گردد و رویه قضایی محاکم بین المللی بر آن بوده اند که نقش و جایگاه بیشتری برای آنها قائل شوند. حتی مطالبات اقلیت ها در حوزه حق تعیین سرنوشت باعث شده است تا تمامیت و موجودیت دولت ها به عنوان تابعان اصلی نظام حقوق بین الملل نیز در معرض تهدید قرار گیرد. درخواست های تجزیه طلبانه اعم از یکجانبه و یا توافق دوجانبه (از جمله برگزاری رفراندوم استقلال) عموماً بر مبنای حق تعیین سرنوشت ادعا می شود.

 

جایگاه نظام حقوق اقلیت ها، ۸ سال پس از انتشار کتاب «حمایت از اقلیت ها در حقوق بین الملل» از موقعیتی رفیع در جامعه بین المللی برخوردار شده است و در رویه دولت ها و فعالیت مجامع و سازمان های بین المللی و همچنین رویه قضایی، بیش از گذشته مباحث مربوط به حقوق اقلیت ها مطرح شده است. نویسنده تلاش کرده است تا رویه ده سال گذشته را در تجدید چاپ کتاب منعکس نماید. بر همین اساس، در بسیاری از فصول کتاب، تجدیدنظر به عمل آمده و بیش از ۸۰ صفحه نیز به حجم کتاب افزوده شده است. لازم به ذکر است که تحلیل جامع و دقیق قواعد و مقررات حاکم بر قواعد حقوق اقلیت ها در چاپ اول به نویسنده، این امکان را بخشید که صدور آراء توسط محاکم قضایی را پیش بینی نماید. مثلاً علی رغم آنکه کمیسیون تحقیق دارفور اعلام کرده بود که وجود برنامه ژنوسید جهت کشتار مردم دارفور ثابت نشده است، اما همانگونه که در صفحه ۲۴۲ چاپ اول پیش بینی شده بود، شعبه مقدماتی دادگاه، اعلام کرد که در دارفور، جنایت ژنوسید روی داده است. در خصوص اعمال حق تعیین سرنوشت در وضعیت های غیر استعماری نیز، نظریه مورد حمایت نویسنده مبنی بر اینکه «جدایی طلبی در حقوق بین الملل مجاز یا ممنوع نیست» و اینکه «حدود اصل تمامیت ارضی تنها به روابط بین المللی دولت ها مربوط می شود»، به نحو صریح یا ضمنی در رأی مشورتی کوزوو از سوی دیوان بین المللی دادگستری تأیید شد.

 

 

برای دریافت فهرست مطالب این کتاب اینجـــــا کلیک کنید.

اشتراک گذاری:
معرفی کتاب: انسان، جنگ، الگوریتم؛ در جستجوی پاسخ های حقوق بین الملل بشردوستانهمعرفی کتاب: بررسی فقهی حقوقی خیارات در قانون تجارت الکترونیکیمعرفی کتاب: سرقت اینترنتی؛ ماهیت، ارکان و عناصر، مجازات ها، پیشگیری
verification