فراخوان مقاله - همایش «مسائل جاری و چالش های فراروی حقوق بین الملل بشردوستانه» - آبان ۱۳۹۷

حقوق بین الملل بشردوستانه، به عنوان نظام حقوقی حاکم بر جنگ ها و درگیری های مسلحانه داخلی و بین المللی، در گذر زمان، بسته به شرایط و اوضاع و احوال خاص حاکم بر جنگ ها و مخاصمات که همواره تغییر چهره داده اند و بازیگران عرصه های داخلی و بین المللی، تغییر و تحول قابل توجهی را دست کم از جهات سه گانۀ الف) شمار اسناد و قواعد مندرج در آنها؛ ب) گسترۀ اهداف مورد حمایت؛ وج) زمینه های قابل کاربرد، به خود دیده است و همین، در نهایت، منجر به توسعۀ این شاخه از دانش حقوق بین الملل شده است. برای مثال، با نگاهی به نخستین کنوانسیونی که در نیمه دوم قرن نوزدهم با ابتکار فردیِ هانری دونان پای به عرصه روابط بین المللی و حقوق بین الملل معاصر گذاشت و مقایسۀ آن با کنوانسیون های ژنو ۱۹۴۹ و اسناد پسین، می توان روند توسعۀ حقوق بین الملل بشردوستانه را از جهات یادشده دید.

با این حال، این تمام ماجرا نیست. مانند هر نظام حقوقی داخلی و بین المللی، حقوق بین الملل بشردوستانه نیز در فرایند توسعه و تحول خود، با چالش ها، موانع و مسائلی روبرو بوده است و اکنون نیز روبروست؛ واقعیت جنگِ مدرن که خود معلول پیشرفت های تکنولوژیک و در نتیجه، دگرگون شدن وسایل، ابزارها و جنگ افزارهایی است که توسط طرفین جنگ به کار گرفته می شوند از یک سو و ضرورت دست یابی به اهداف حمایتیِ حقوق بشردوستانه با رعایت و اجرای اصول و قواعد معاهده ای و عرفی آن از سوی دیگر و روبروی همدیگر قرار گرفتن و برخورد واقعیت پیش گفته با این ضرورت، زایندۀ مسائل و چالش های گوناگونی است. مانند هر نظام حقوقی دیگری که برای پاسخگویی به مسائل و چالش ها و نیازهای زمانه، بی نیاز از مدد جستن از سایر نظام های حقوقی، اعم از داخلی و بین المللی، و دانش های گوناگون نیست، حقوق بین الملل بشردوستانه نیز از این قاعده مستثنا نمی باشد. نیک پیداست که هر چه این نظام حقوقی بهتر بتواند از عهدۀ چالش های فرواروی خود بربیاید و پاسخ های درخور و مناسبی برای آنها بیابد، احتمال ماندگاری و اثرگذاریِ آن بالاتر و میزان دست یابی به اهدافش، بیشتر خواهد بود.

نظر به اهمیت این موضوع، «دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه» در نظر دارد تا در جهت تحقق اهداف «ترویج و تکامل و زمینه سازی برای اجرای حقوق بشردوستانه در سطح ملی و مشارکت در تحکیم و رعایت حقوق بشردوستانه در سطح بین المللی» (ماده ۲ آیین نامه) و عمل به وظایف و اختیارات خود مبنی بر «آموزش و ترویج مفاهیم بشردوستانه در میان نیروهای مسلح، عموم مردم و در مقاطع تحصیلی مختلف و هماهنگی و تبادل اطلاعات علمی و تحقیقاتی با مراجع داخلی و خارجی در زمینه حقوق بشردوستانه» (ماده ۳ (بندهای ۱۰ و ۳) آیین نامه)، همایشی را با همکاری دانشگاه ها، نهادها و سازمان های دولتی و غیردولتی فعال در حوزۀ حقوق بشردوستانه که تا کنون اعلام آمادگی کرده اند، برگزار کند و مجموعۀ مقاله های برگزیده را پس از فراخوان مقاله، در کتابی با همین عنوان یا در یکی از مجله های معتبر، منتشر کند.

هدف از این برنامه، فراهم کردن فرصتی برای ارائۀ نتایج و یافته های بررسی ها و پژوهش های محققان و پژوهشگران دربارۀ مسائل و چالش های فراروی حقوق بین الملل بشردوستانۀ معاصر و گفت و گو، هم اندیشی و دانش افزایی دربارۀ آنها در یک گردهم آیی با حضور استادان، پژوهشگران، دانشجویان و مسئولان نهادها و سازمان های دولتی و غیردولتی است.

علاقمندان می توانند در چارچوب محورهای تعیین شده، چکیده مقالات خود را برای دبیرخانه همایش ارسال نمایند.

دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه

دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تربیت مدرس،دانشگاه قم، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه مازندران، دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، مرکز مطالعات عالی بین المللی دانشگاه تهران، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، مرکز امور حقوقی بین المللی ریاست جمهوری

۱. رویکردهای روش شناسانه به حقوق بین  الملل بشردوستانه

۲. ضمانت اجرای حقوق بین الملل بشردوستانه

• مبانی و ضرورت منطقه گرایی در حقوق بشردوستانه
• موانع و چالش های منطقه گرایی در حقوق بشردوستانه
• موانع و چالش های استرداد، تعقیب، محاکمه و کیفردهی ناقضان تحت پیگرد محاکم کیفری بین المللی
• عدالت کیفری و چالش دولت های غیر عضو اساسنامه دیوان بین المللی کیفری
• مبانی، ضرورت و راهکارهای ساختارمندی ضمانت اجرای حقوق بشردوستانه
• اجرای احکام محاکم کیفری بین المللی
• نقاط قوت و ضعف و راه کارهای رفع کاستی ها و افزایش کارآمدی آئین ها و سازکارهای تعبیه شده

۳. سازمان های بشردوستانه و حقوق بین الملل بشردوستانه

• مفهوم «بشردوستی» و «کار بشردوستانه» در گستره ی حقوق بین الملل بشردوستانه
• دسترسی بشردوستانه در مخاصمه؛ دغدغه های نظامی، سیاسی و امنیتی، چالش های فرارو و راهکارها
• ایمنی فعالیت سازمان های بشردوستانه در مخاصمه
• وظایف و تعهدهای داخلی و بین المللی نهادها و سازمان های بشردوستانه
• همکاری، هماهنگی و موازی­کاری سازمان های بشردوستانه: چالش ها و راه­کارها

۴. تسلیحات، فناوری های نوین و حقوق بین الملل بشردوستانه؛ رعایت و تضمین رعایت

• سلاح ها/سامانه های خودکار و نیمه خودکار
• سلاح های متعارف؛ دسترسی پذیری و سوءاستفاده
• سلاح های بیولوژیک، شیمیایی، میکروبی و هسته ای
• جنگ سایبری، الزامات و اصول حقوق بشردوستانه
• مفهوم رزمنده، مشارکت مستقیمو میدان نبرد در جنگ سایبری
• پهبادها و هواپیماهای بدون سرنشین

۵. تروریسم، گروه‎های مسلح غیردولتی و حقوق بین الملل بشردوستانه

• ضمانت اجرای رعایت حقوق بشردوستانه توسط گروه های غیردولتی 
• بازنگری و یا تدوین اسناد جدید حقوق بشردوستانه
• ضمانت اجرای رعایت حقوق بشردوستانه در عملیات  تروریستی
• تروریسم و رویه ی کیفری داخلی و بین المللی
• مفهوم مشارکت مستقیم و میدان نبرد در جنگ علیه تروریسم

۶. سلامت و حقوق بین الملل بشردوستانه

• وظایف و تعهدهای طرفین مخاصمه در رابطه با سلامت در وضعیت  مخاصمه ی مسلحانه
• وسایل حمل و نقل پزشکی-درمانی و مکان های بیمارستانی
• حقوق مرتبط باسلامت اسرای جنگی و بازداشتیان
• سوء استفاده از نشان های امدادی، پزشکی و درمانی

۷. حقوق بشر و حقوق بشردوستانه: عملیات نظامی فراسرزمینی؛ مداخله، اشغال

• وظایف و تعهدهای دولتمداخله کننده و اشغالگر بنابر حقوق بشر و حقوق بشردوستانه
• وظایف و تعهدهای سازمان ها و نیروهای اشغالگر و مداخله کننده ی چند ملیتی بنابر حقوق بشر و حقوق بشردوستانه
• کشتارهای هدفمندِ فراسرزمینی و حقوق بشردوستانه
• مخاصمه مسلحانه، دولت ثالث و رزمندگان خارجی
• حقوق بشردوستانه و عملیات فراسرزمینی؛ اهمیت، ضرورت و راهکارها

۸. میراث فرهنگی و حقوق بین الملل بشردوستانه

• حمایت از میراث فرهنگی ناملموس در مخاصمات مسلحانه؛ ضرورت و راهکارهای حمایت
• میراث فرهنگی زیرآب و مخاصمات مسلحانه؛ ضرورت و راهکارهای حمایت

۹. تغییرات آب و هوایی و حقوق بین الملل بشردوستانه

۱۰. شرکت های خصوصیِ نظامی و امنیتی؛ رعایت و تضمین رعایت حقوق بشردوستانه

۱۱. ایران و حقوق بشردوستانه

• کاربست حقوق بشردوستانه در نظام حقوقی ایران؛ راه کارها، موانع و چالش‎ها
• آسیب شناسی آموزش حقوق بشردوستانه در سطوح مختلف جامعه (عموم مردم، نظامیان، مقامات، دانشگاه، مدرسه و ...) با نگاه به رویه ی کشورهای دیگر
• واکاوی جنگ ایران و عراق از منظر حقوق بشردوستانه
• نقش و جایگاه نهادهای دولتی و غیردولتی در ارتقای حقوق بشردوستانه
• ایران و اسناد بین المللی حقوق بشردوستانه با نگاه به رویه ی کشورهای دیگر.

• مهلت فرستادن چکیده مقاله: سه شنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۷ جمعه ۲۵​ آبان ۱۳۹۷ (تمدید شد)
• مهلت فرستادن اصل مقاله: دوشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۷
• زمان برگزاری همایش: چهارشنبه ۸ اسفند ۱۳۹۷

علاقمندان می توانند چکیده مقالات خود را برای رایانامۀ دبیرخانه همایش به آدرس inc_hl@rcs.ir در مهلت تعیین شده ارسال نمایند.

تلفن تماس دبیرخانه همایش: ۸۸۲۰۱۰۷۱ - ۰۲۱ و ۸۵۶۳۲۴۸۳ - ۰۲۱​

معیارها و شرایط کلی پذیرش مقاله، به شرح زیر است:

نوآوری و پرهیز از تکرار: مقاله باید حاوی ایدۀ جدید حول محورهای مشخص شده برای همایش باشد و نباید پیش از این، در جای دیگری ارائه و یا منتشر شده باشد. هر زمان مشخص شود که محتوای مقاله تکراری است، کمیته علمی همایش مقاله را از فهرست مقالات همایش حذف خواهد کرد.

رعایت حقوق مؤلف و مترجم: مسئولیت رعایت حقوق مؤلفان و مترجمان به عهدۀ نویسنده/ نویسندگان است. با این حال، هر گاه محرز شود که نویسنده/ نویسندگان مقاله، حقوق مؤلف و مترجم را رعایت نکرده است/اند، کمیته علمی همایش مقاله را از فهرست مقالات همایش حذف خواهد کرد.

رعایت نکات شکلی زیر، ضروری است:

فونت چکیده و اصل مقالات باید B Mitra به اندازۀ ۱۴ باشد؛

چکیدۀ مقاله باید حداکثر ۲۵۰ واژه همراه با واژگان کلیدی باشد؛

اصل مقاله باید بین ۱۰ تا ۱۵ صفحه یا بین ۸۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ واژه (شامل زیرنویس ها) باشد.

شیوۀ ارجاع دهی بایستی به شکل زیرنویس و به ترتیب زیر باشد:

کتاب: نام و نام خانوادگی نویسنده، عنوان کتاب، مترجم، مکان: ناشر، نوبت چاپ، سال چاپ، صفحه یا صفحات؛

مقاله: نام و نام خانوادگی نویسنده، عنوان مقاله، مترجم، نام نشریه، شماره، سال چاپ، صفحه یا صفحات.

مقالۀ چاپ شده در کتاب: نام و نام خانوادگی نویسنده، عنوان مقاله، مترجم، در: عنوان کتاب (نام و نام خانوادگی ویراستار یا گردآورنده)، مکان: ناشر، سال چاپ، صفحه یا صفحات.

منبع منتشرشده در اینترنت: آدرس کامل اینترنتی مقاله/ مطلب/ سند ... به همراه تاریخ آخرین مراجعه در داخل پرانتز.