فراخوان مقاله / یادداشت برای سمپوزیوم برخط تالار گفتگوی انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد با عنوان «تأثیر علم و فناوری های نوین بر صلح و امنیت بین المللی» - اسفند ۱۴۰۰

پیشرفت فناوری اعم از هوش مصنوعی، ربات ها، فناوری دیجیتال و افزایش خودکار و خودآیین شدن فرآیندها، توانایی بالقوه ای در تحول مثبت در سیاست بین الملل داشته و در عین حال می تواند تهدید و چالشی برای صلح و امنیت بین المللی باشد. با آنکه این تأثیر و تأثر در طول تاریخ همواره وجود داشته است، پیشرفت های اخیر، برای نمونه رایانۀ کوانتومی که توانایی رمزگشایی پیچیده ترین سیستم های رمزگذاری را در کسری از ثانیه دارد، پرسش های اخلاقی، حقوقی، و سیاسی متعددی را در مورد نظام بین الملل، مفهوم قدرت و جایگاه فناوری در نظم بین المللی مطرح نموده است. اثرات محتمل فناوری ها بر صلح و امنیت بین المللی از سال ها پیش در دستور کار سازمان ملل متحد قرار داشته است. به عنوان مثال، علاوه بر گزارش های ادواری و فعالیت های کارگزاری های تخصصی ملل متحد، مجمع عمومی طی قطعنامۀ ۵۴/۵۰ (مصوب ۲۳ دسامبر  ۱۹۹۹)، ضمن به رسمیت شناختن کاربردهای نظامی و غیرنظامی پیشرفت های علم و فناوری و توصیه به ترویج آن، از کاربرد نظامی آن ابراز نگرانی کرده و از دول عضو می خواهد با تشریک مساعی به مدیریت چالش ها و تهدیدها بپردازند. با این حال، سرعت و پیچیدگی این تحولات علمی و امکان سوءاستفاده از آن، دبیرکل سازمان ملل متحد را بر آن داشت که در سخنرانی سالانۀ خود خطاب به مجمع عمومی در ابتدای سال ۲۰۲۰، «روی سیاه» این پیشرفت ها را یکی از چهار تهدید اصلی قرن بیست و یکم بخواند. شورای امنیت نیز برای نخستین بار در ماه مه سال ۲۰۲۱، جلسه ای در مورد فناوری های جدید در موضوع صلح و امنیت برگزار و ضمن تأیید بر نقش مثبت فناوری در عملیات حفظ صلح و کمک رسانی، به نگرانی در مورد تهدیدهای امنیتی، همچون امکان تجهیز گروه های مسلح غیردولت به تولید افزایشی (چاپ سه بعدی) پرداخت. با وجود آنکه نظام ملل متحد راهبردهایی بر مبنای ارزش ها و تعهدات منشور ملل متحد و اعلامیۀ جهانی حقوق بشر به منظور استفاده از فناوری های نوین در بهبود عملکرد و اصلاح رویه های مرتبط ارائه کرده است، اما پرسش های اساسی همچنان باقی مانده اند. این پرسش ها که بر مبنای رویکرد متفاوت دولت ها و بازیگران غیردولت و به زیر سئوال رفتن مفاهیم سنتی همچون حاکمیت و صلاحیت و یا ظهور مفاهیم جدید همچون امنیت بیوتکنولوژیک شکل گرفته اند، برای نمونه، در ایجاد دو ساختار موازی در ذیل مجمع عمومی برای تببین اصول قابل اعمال بر فضای سایبری یا تقابل افکار در مورد میزان ضروری برای مداخلۀ انسانی در هدایت مخاصمات تبلور پیدا می کنند.

تالار گفتگو تخصصی انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد با سمپوزیوم «تأثیر علم و فناوری های نوین بر صلح و امنیت بین المللی» قصد دارد این موضوع را در بستری بین رشته ای تحلیل نماید. از این رو، از پژوهشگرانِ حقوق و روابط بین الملل و سایر رشته های مرتبط، دعوت به عمل می آورد تا با ارسال مقالات خود به غنای ادبیات در این زمینه و برگزاری هرچه پُر بارتر این سمپوزیوم یاری برسانند.

• اثر علم و فناوری های نوین بر نظام بین الملل و مفاهیم مرتبط همچون قدرت، توازن قدرت و غیره؛
• چگونگی بازتعریف نقش دولت ها در سیاست و حقوق بین الملل در پرتو تغییرات فناوری؛
• ظهور بازیگران جدید در پی پیشرفت های فناورانه؛
• همکاری، امنیت و مسئولیت بین المللی در پرتو علم و فناوری؛
• اثرات علم و فناوری بر حاکمیت از منظر حقوق بین الملل؛
• صلح و فناوری های جدید؛
• فضای سایبری و امنیت از منظر حقوق و روابط بین الملل؛
• صلح و امنیت و فناوری های فضایی؛
• فناوری های نوین در جنگ و از جمله استفاده از هوش مصنوعی؛
• نقش فناوری ها در حفظ صلح، کمک های بشردوستانه و توسعه؛
• تهدیدها و فرصت های بیوتکنولوژی برای صلح و امنیت بین المللی؛ و
• نقش کلان داده ها در امنیت بین المللی: از تبعات حقوقی تا تبعات سیاسی.

مقالات ارسالی لازم است مطابق با شیوه نامۀ نگارش مقالات تالار گفتگو، در حدود ۱۵۰۰ واژه و همراه با رفرنس های درون متنی و هایپرلینک، تدوین و حداکثر تا تاریخ ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ به نشانی ایمیل iauns.ir.2011@gmail.com ارسال گردد. مقالات ارسالی، داوری شده و مقالات منتخب در قالب مجموعه مقالات سمپوزیوم توسط انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد به صورت برخط منتشر خواهند شد.